“KAMERA
KRAKOW
vis a vis Hotelu Royal”
“Elfriede (geborene Rufeisen) + Ephraim Schott”
“ATELIER ARTYSTCZNO FOTOGRAFICZNE
KAMERA A KRAKOWIE
vis-à-vis
HOTELU ROYAL
luz przy
WAWELU
Zloty medal
Z wystawy swiatowej w Antwerpii
Ptyty przehowuje sie
Specyalista do zdjec dzieci.
Jedyne przedsiebiorstwo art. Fotografii w Krakowie
prowadzone na wzor zagranicznych.
CECO.”
Krakau
Polen
https://de.wikipedia.org/wiki/Krakau
Krakau (polnisch Kraków [ˈkrakuf]),
die Hauptstadt der Woiwodschaft Kleinpolen, liegt im Süden von Polen rund 350 km südwestlich von Warschau und ist mit rund 760.000 Einwohnern die zweitgrößte Stadt des Landes.
English: Royal Castle on Wawel Hill in Kraków (Poland).
Español: Castillo Real de Wawel.
Italiano: Il castello di Wawel.
Polski: Widok od wschodu (od ul. Grodzkiej) na Zamek Królewski na Wawelu w Krakowie.
Slovenčina: Wawelský hrad.
Lestat (Jan Mehlich), 2011.
Die kreisfreie Stadt an der oberen Weichsel war bis 1596 Hauptstadt des Königreichs Polen, ist Sitz der – nach Prag – zweitältesten mitteleuropäischen Universität und entwickelte sich zu einem Industrie-, Wissenschafts- und Kulturzentrum. Zahlreiche Bauwerke der Gotik, der Renaissance, des Barock und späterer Epochen der Kunstgeschichte prägen das Stadtbild.
Noch im 21. Jahrhundert wird Krakau als heimliche Hauptstadt Polens bezeichnet und gilt als das „Jahrhunderte alte Zentrum des polnischen Staatswesens“.[2]
Dies zeigt sich auch an der ehemaligen Residenz auf dem Wawelhügel mit dem Schloss und der Kathedrale, wo die meisten der Könige Polens sowie zahlreiche Persönlichkeiten von herausragender historischer Bedeutung begraben sind.
Heute ist Krakau ein lebendiger Technologie- und Biowissenschaftsstandort[3] für Zentral- und Osteuropa[4] und nach Warschau der zweitgrößte Büromarkt in Polen. Krakau ist auch ein bedeutender kultureller,[5] künstlerischer und wissenschaftlicher Dreh- und Angelpunkt, z. B. mit dem Hauptsitz des Nationalen Zentrums für Wissenschaft (pl.: Narodowe Centrum Nauki),[6] dem Zentrum der Wissens- und Innovationsgemeinschaft und dem EIT.
In der Nähe von Krakau befindet sich eines der bedeutendsten Filmstudios in Mitteleuropa.[7][8]
Nach Angaben des World Investment Report 2011 der UNO-Konferenz für Handel und Entwicklung (UNCTAD) ist Krakau der aufstrebendste Standort für Investitionen in Innovationen der Welt.[9]
Innerhalb eines 100-km-Umkreises leben etwa acht Millionen Menschen.[10]
Im Jahr 2000 war Krakau Kulturhauptstadt Europas. Krakau war einer der Austragungsorte der Volleyball-Weltmeisterschaft der Männer 2014 sowie der Handball-Europameisterschaft 2016. Außerdem war Krakau 2014 Sportstadt Europas.[11] 2016 fand in Krakau der Weltjugendtag der katholischen Kirche statt.
https://en.wikipedia.org/wiki/Krakus
Krakus, Krak or Grakch
was a Polish prince, first real king and founder of Kraków, the ruler of the tribe of Lechitians (Poles).
Krak plate by Walery Eljasz-Radzikowski (1841-1905) source:Biblioteka Narodowa.
Krakus is also credited with building Wawel Castle.
The latter is how Krak the cobbler became Krakus the prince, and later king.[1]
The first recorded mention of Krakus, then spelled Grakch, is in the Chronica seu originale regum et principum Poloniae from 1190.
Historian J. Banaszkiewicz attributes Krak’s name to a pre-Slavic word „krakula“, meaning judge’s staff.
The same word-root is believed to have been used in Czech and Russian naming conventions.
However, historians Cetwiński and Derwich suggest a different etymology, which seems more probable to some, with Krak, meaning simply an oak, a sacred tree, most often associated with the concept of genealogy.
Krakus Mound, which exists to this day, was previously believed to contain Krakus‘ remains. It has been the subject of thorough archeological research from 1934–38, however, no grave has ever been found in it. The mound has a diameter of over 50 meters. According to research, it was erected between the 8th and 10th centuries as a central element of an ancient grave site, which does not exist today.
The Krak and Princess Wanda legend appeared in the early Polish history written by Wincenty Kadlubek; a similar legend, that of Krok and Libussa, appeared in the early Czech history by Cosmas of Prague.
http://malopolskatogo.pl/artykuly/174/slady-krakowskich-zakladow-fotograficznych
Ślady krakowskich zakładów fotograficznych
spacer fotografia Kraków Walery Rzewuski
Autor: Magdalena Skrejko, Licencja: ©
Spacerując ulicami starego Krakowa, mijamy wiele gmachów, pałaców i kamienic, nie wiedząc nawet, ile kryją w sobie tajemnic. Niektóre miejsca od razu kojarzą się z historycznymi wydarzeniami, inne mijamy, nie przypisując im szczególnej roli. W odkrywaniu miasta pomagają fotografowie, którzy jako nieliczni posiedli zdolność zatrzymania upływającego czasu.
Najznakomitszy krakowski fotograf – patron Muzeum Historii Fotografii,
Walery Rzewuski (1837-1888)
miał „dom własny i atelier fotograficzne” w pałacu przy ulicy Kolejowej 11, obecnie Westerplatte 11. Ten eklektyczny budynek wzniesiony został w latach 1864-1867 wg projektu
Feliksa Księżarskiego (1820-1884),
tego samego architekta, który zaprojektował m.in. gmach Collegium Novum i koszary im. cesarza Franciszka Józefa, czyli dzisiejszą siedzibę Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej przy ulicy Rajskiej nr 1. Dom przy ulicy Westerplatte Rzewuski testamentem przeznaczył na siedzibę szkoły fotograficznej. Niestety ten zamysł nigdy nie został zrealizowany. Przez jakiś czas w budynku gościł konsulat rosyjski. Dziś jest tutaj Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera. A przecież ponad sto lat temu Rzewuski wykonał tutaj portrety przedstawicieli arystokracji i bogatego mieszczaństwa, wizerunki profesorów uniwersytetu, członków krakowskiej palestry i żywe w swojej wymowie obrazy powstańców styczniowych. Zakład Szymona Balicera znajdował się przy tej samej ulicy, nieco dalej, pod numerem 16. Dla orientacji klientów fotograf zaznaczał, że atelier mieści się „obok kasyna wojskowego” lub „obok gmachu straży pożarnej”. Pamiątek po tym atelier należy więc szukać przy ulicy Westerplatte, na odcinku między skrzyżowaniem z ulicą Zyblikiewicza, a gmachem Komendy Miejskiej PSP pod numerem 19. Przy Zyblikiewicza pod numerem 10 mieściło się Atelier Artystyczno-Fotograficzny (sic!) „Bolesław”. Kierując się z ulicy Westerplatte do Rynku Głównego, idziemy ulicą Sienną, gdzie pod numerem 10, od 1880 do 1890 mieścił się zakład fotograficzny Stanisława Bizańskiego.
W Rynku Głównym 34, na najwyższym piętrze Pałacu Spiskiego
Józef Antoni Kuczyński (1877-1952),
fotograf i malarz-amator, w latach 1907-1912 razem z Antonim Gürtlerem prowadził „Zakład Artystyczno Fotograficzny pod Firmą Kuczyński i Gürtler”. Atelier zdobiły modernistyczne meble projektu Tadeusza Stryjeńskiego i fryz tegoż autorstwa. Od 1910 Pałac był siedzibą redakcji Ilustrowanego Kuriera Codziennego, a w 1913 powstał tu sklep Pod Palmą. Do dziś w budynku mieści się restauracja Hawełka – słynąca niegdyś ze spotkań towarzyskich profesorów oraz szopek satyrycznych. Przy Rynku Głównym, ale pod numerem 24, miał swój zakład
Juliusz Mien (1842-1905),
który był w spółce z innym znakomitym fotografem
Józefem Sebaldem (1853-1931).
Ich wspólna pracownia mieściła się przy ulicy Sławkowskiej 31. Józef Sebald, absolwent krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych, samodzielnie pracował w atelier przy ulicy Batorego 12. Siedziba atelier mieściła się w Domu pod Stańczykiem, w willi własnej architekta i konserwatora zabytków
Tadeusza Stryjeńskiego (1849-1943).
Dziś w tym miejscu znajduje się Instytut Pedagogiki UJ. Warto dodać, że Stryjeński zaprojektował m.in. Pałac Prasy, u zbiegu Starowiślnej i Wielopola, a także, co z pewnością będzie ciekawostką, stolarkę do Collegium Novum.
Ale wróćmy do Rynku Głównego i stąd skierujmy się w stronę ulicy Grodzkiej. Po drodze mijamy Pałac Wielopolskich – obecną siedzibę Urzędu Miasta Krakowa i dziedziniec klasztoru oo. Franciszkanów. Tu znajdowało się kiedyś atelier Napoleona Grossa, zakład odkupiony od innego fotografa – Ignacego Mażka. Naprzeciwko, przy ulicy Franciszkańskiej 4 w latach 1896-1902 pracował Tadeusz Jabłoński.
My kierujemy się w stronę ulicy Grodzkiej, gdzie pod numerem 88 – dziś 13, swoje atelier posiadał założyciel rodzinnej firmy
Ignacy Krieger (1820-1889).
Przy tej samej ulicy działał
Szymon Balicer,
który założył zakład fotograficzny „Grodzka ulica Nr 79 naprzeciwko S. Idziego w ewangelickiem zabudowaniu”.
„Vis-a-vis Hotelu Royal, tuż przy Wawelu”
przy ulicy św. Gertrudy 23 mieścił się zakład
„Kamera”,
którego właścicielem był
Wilhelm Kleinberg.
I tak pod Wawelem, w sercu Krakowa kończymy krótką wycieczkę po mieście. Dalej możemy kierować się ulicami Stradom i Krakowską aż do Rynku Podgórskiego, lub zawrócić w stronę Rynku i przyglądnąć się tajemnicom ulic od niego odchodzących… Długo można jeszcze spacerować ulicami Krakowa w poszukiwaniu śladów krakowskich zakładów fotograficznych przełomu wieków XIX i XX. I dużo można ich jeszcze odnaleźć…
Wszystkie spisane wiadomości udało się zebrać dzięki reklamom, które fotografowie zamieszczali na litografowanych tekturkach. Naniesione na nie napisy wskazywały adres zakładu fotograficznego, adresy filii, specjalizację, informowały o medalach i nagrodach zdobytych na wystawach krajowych i zagranicznych. Na specjalnie zamawianych, bogato zdobionych – złoconych, srebrzonych, o fazowanych brzegach tekturkach prezentowano elementy secesyjne – wijące się kobiece włosy, fale, witki. Nierzadko przedstawiano alegorie sztuki fotograficznej. Ale wielu fotografów, chcąc podkreślić wyjątkowość własnego atelier wzbogacało winiety wizerunkami budynków, w których mieściły się ich zakłady. Ponadto Walery Rzewuski i Józef Sebald pozwolili zaglądnąć do wnętrz prowadzonych przez siebie pracowni. Firmowe tekturki cieszyły się dużą popularnością i stosowano je do wybuchu I wojny światowej.
Magdalena Skrejko jest kierownikiem Biblioteki Muzeum Historii Fotografii im. Walerego Rzewuskiego w Krakowie – http://www.mhf.krakow.pl
Fot.: Dom własny Rzewuskiego przy obecnej ulicy Westerplatte, Wikipedia, domena publiczna
Mag. Ingrid Moschik
Spurensicherung “IM NAMEN DER REPUBLIK” Österreich
